پیش از سال جدید، حدود ۵ هزار از ۱۴ هزار خودرو دپو در گمرک سرگردان مراحل اداری برای ترخیص بودند. موضوع از این قرار است که سال ۹۷ با دستور وزیرصنعت، معدن و تجارت وقت (محمد شریعتمداری) واردات خودرو ممنوع شد؛ از این‌رو خودروهایی که پیش از این تاریخ ثبت‌سفارش و وارد شده بودند تا مشخص شدن وضعیت‌شان در گمرکات کشور دپو شدند. برخی از این خودروها مربوط به سال‌های ۹۴ و ۹۵ است که به‌دلیل بعضی مشکلات، مجوز ترخیص دریافت نکرده بودند.در چند نوبت، مهلت محدودی تعیین شد و صاحبان خودرو اجازه یافتند با طی کردن مراحل اداری از جمله مشخص کردن منبع ارز پرداختی، مجوز ترخیص را دریافت کنند. از تیر ۹۷ تا پایان اسفند ۹۸، اتفاق‌های زیادی در حوزه خودرو کشور رخ داد؛ نخست اینکه پس از تحریم صنعت خودرو ازسوی امریکا و نیز کاهش منابع ارزی کشور، مقرر شد افرادی که برای واردات خودرو ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی دریافت کرده‌اند، مابه‌التفاوت آن ارز را با ارز نیما (حدود ۸ هزار تومان) بپردازند و از سوی دیگر، با الزام استانداردهای هشتادوپنج‌گانه این خودروها نیز باید استانداردهای سازمان ملی استاندارد و نیز سازمان ملی حفاظت محیط‌زیست را دریافت می‌کردند. این مسائل در کنار استهلاک برخی قطعات خودروها و انبارداری، هزینه‌ای مازاد را روی دست واردکنندگان و در نهایت خریداران این خودروها گذاشت، اما به هر ترتیب برخی مسئولان دولتی و واردکنندگان خواستار تعیین‌تکلیف هرچه زودتر این خودروها شدند. سرگردانی این سرمایه‌ها ادامه داشت تا در نهایت با بازدید وزیر امور اقتصادی و دارایی، موضوع دوباره در هیات دولت مطرح و مهلت دیگری داده شد. این مصوبه ۲۷ بهمن ابلاغ شد و ۳ ماه دارای اعتبار بود که پایان یافت.
سرنوشت دپویی‌ها
مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو اوایل اردیبهشت به صمت گفت: حدود ۱۰۴۸ خودرو که سال گذشته مراحل اداری ترخیص آنها به پایان رسیده بود و گواهی گمرکی گرفته بودند، به‌دلایلی موفق به ترخیص نشدند، در این فاصله از گمرک خارج شدند؛ همچنین حدود هزار خودرو با طی مراحل اداری و دریافت مجوزهای لازم ترخیص شدند، اما تعدادی همچنان سرگردان باقی مانده‌اند. مشکل این خودروها بخشی مربوط به سامانه ثبت‌سفارش است که اجازه ویرایش و انجام ثبت‌سفارش را نمی‌دهد. شیوع ویروس کرونا و تعطیلی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و اداره‌ها سبب‌شده این مصوبه با چالش‌های زیادی روبه‌رو باشد. همه در تلاش هستند ثبت‌سفارش را انجام دهند و مجوز ترخیص را دریافت کنند. سامانه ثبت‌سفارش باز نیست؛ در نتیجه بخش ویرایش آن هم فعال نیست. سازمان توسعه تجارت با مالکان خودروها همکاری مناسبی ندارد.
دادفر درباره چرایی ثبت سفارش دوباره گفت: این موضوع به چند دلیل است؛ برخی از این خودروها از همان ابتدا دارای ثبت‌سفارش نبودند و قرار بود واردکنندگان در فاصله‌ای که خودروها وارد کشور می‌شوند ثبت‌سفارش را انجام دهند، اما متاسفانه در ادامه سامانه ثبت‌سفارش بسته شد. تعدادی دیگر از این خودروها ثبت‌سفارش دارند، اما پس از ورود خودرو به گمرک نیاز به ویرایش ثبت‌سفارش وجود دارد. تفاوت‌های جزئی بین آنچه سفارش داده شده با آنچه وارد شده، وجود دارد که غیرقانونی نیست، اما نیاز به اصلاح و ویرایش برخی عددها وجود دارد. پیش از اینکه از ۳ تیر ۹۷ ممنوعیت واردات ابلاغ شود، برخی واردکنندگان، خودروهایی وارد کردند که استانداردهای همولوگیشن (تطابق موارد استانداردی) آنها ازسوی نمایندگی‌شان تایید نشد. به‌عنوان مثال، سانتافه یا اپتیمای ۲۰۱۸ وارد کردند و درحال‌حاضر در سامانه ثبت‌سفارش استاندارد این مدل‌ها تایید نمی‌شود. آنچه سازمان ملی استاندارد برای واردات خودرو به رسمیت شناخته، در مدل‌های ۲۰۱۷ بوده و برای مدل ۲۰۱۸ مواردی تعیین نشده است. پس از ممنوعیت واردات، این موضوع دیگر پیگیری نشد و یکی از دلایل سرگردانی خودروهای مدل ۲۰۱۸ همین این امر است. درحال‌حاضر سازمان ملی استاندارد عنوان می‌کند استانداردهای مربوط به مدل‌های ۲۰۱۸ در سیستم سازمان وجود ندارد؛ از این‌رو واردکننده بلاتکلیف مانده است. در واقع مولفه‌های استانداردهای خودرویی مربوط به مدل‌های ۲۰۱۷ بوده است. وی ادامه داد: رویه استانداردهای خودروهای وارداتی این‌گونه بود که مولفه‌های تعیین‌شده ازسوی سازمان ملی استاندارد هر ۳ یا ۴ سال یک‌بار براساس نوع خودرو تغییر می‌کرد و کسانی که مولفه‌های استاندارد ۲۰۱۷ را در واردات مدل‌ها رعایت کرده بودند، برای مدل‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ نیز نباید مشکلی می‌داشتند و در واقع تا ۴ سال سازمان ملی استاندارد دوباره مدارک نمی‌خواست. فقط به شرط تغییر نکردن مولفه‌ها در خودروها، استانداردها دوباره تایید می‌شد. پس از ممنوعیت، این امر انجام نشد؛ یعنی استاندارد خودروها تایید نشد و تعدادی از خودروها به این دلیل با چالش روبه‌رو شدند. وقتی سازمان ملی استاندارد تایید نکند، سامانه ثبت‌سفارش هم تایید نمی‌کند دادفر در پاسخ به این پرسش که مشکل واردکنندگان با موارد خواسته شده ازسوی سازمان ملی حفاظت محیط‌زیست به کجا انجامید، گفت: سازمان ملی حفاظت محیط‌زیست استانداردها را به دو بخش تفکیک کرده است؛ وقتی واردکننده تمام مراحل ترخیص را در سازمان ملی استاندارد و سازمان ملی حفاظت محیط‌زیست طی کرده و بدون مانع خودرو خود را ترخیص می‌کند، برای شماره‌گذاری دوباره باید تایید استاندارد را ازسوی سازمان ملی حفاظت محیط‌زیست دریافت کند. طی نامه‌ای که این سازمان به پلیس راهور نوشته بود، تایید دوباره استانداردها ازسوی این سازمان لازمه شماره‌گذاری بود. کسانی که خودروهای خود را ترخیص کردند به هر حال باید مجوز دوم برای دریافت پلاک را هم دریافت کنند. در واقع خوانی به ۷۰ خوان قبلی اضافه شد. اگر این خودروها استانداردهای همولوگیشن هشتادوپنج‌گانه را نگذرانند، مجوز ترخیص دریافت نخواهند کرد. او گفت: مسیر ترخیص خودروها به‌قدری پیچیده و زمان‌بر و طاقت‌فرسا شد که به‌نوعی همه خسته شدند.
پایان مهلت ترخیص
این در حالی است که معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران همزمان با آخرین روز از ترخیص خودروهای دپو شده در گمرکات (۲۹ اردیبهشت) و پایان مهلت ترخیص این خودروها، آخرین وضعیت ترخیص این خودروها را از گمرکات کشور اعلام کرد. به‌گزارش گمرک ایران، مهرداد جمال‌ارونقی گفت: براساس آمار ارائه‌شده قبلی ۱۲ هزار و ۲۶۱ خودرو سواری در گمرکات کشور دپو شده بود. وی در توضیح آخرین وضعیت خودروهای دپو شده پس از صدور مصوبه اخیر هیات‌وزیران و در آخرین روز مهلت مصوبه یادشده بیان کرد: از هزار و ۴۸ خودرو سواری پروانه شده و ترخیص نشده تا تصویب و ابلاغ مصوبه اخیر، همچنان نسبت به ترخیص هزار خودرو اقدام و ۴۸ خودرو از این خودروها به‌دلیل وجود پرونده و سایر مشکلات، تاکنون موفق به خروج از گمرک نشده‌اند. به‌گفته جمال‌ارونقی، از تعداد ۳۴۰ خودرو سواری که اظهار شده، اما تا پایان مصوبه قبلی (۱۶/۱۰/۹۷) پروانه نشده بودند، حدود ۲۳۰ خودرو ترخیص شده است. او درباره ۲۲۷ خودرو موجود در گمرک خرمشهر (منطقه آزاد اروند) گفت: براساس آمار قبلی، ۷۳ خودرو سفارش امریکا و ۱۵۴ خودرو بالای ۲۵۰۰ سی‌سی بوده‌اند. اکنون نسبت به ترخیص ۱۴۴ خودرو برای تردد در این منطقه با رعایت مقررات مربوط اقدام شده و خودرو دیگری ترخیص نشده است. جمال‌ارونقی با اشاره به خودروهای موجود در گمرکات قبل از تاریخ ۲۳/۰۶/۹۳ تصریح کرد: از ۱۰۴ خودرو، فقط دو خودرو ترخیص شده و درباره باقی، صاحبان کالا تاکنون برای انجام تشریفات گمرکی به گمرک مراجعه نکرده‌اند.وی ادامه داد: از ۲ هزار و ۲۸۹ خودرو مطرح رسیدگی در مرجع قضایی، با توجه به صدور رای برای ترخیص ۶۶۸ خودرو سواری سال ۱۳۹۸، صاحب کالا جهت انجام تشریفات گمرکی خودروهای موصوف، نسبت به اظهار ۳۵۸ خودرو به گمرک اجرایی مربوط اقدام کرده‌اند که تشریفات گمرکی مربوط درحال انجام است، اما تاکنون فقط ۳ خودرو ترخیص شده‌اند. به‌گفته او، از هزار و ۱۰۰ خودرو بدون ثبت‌سفارش یا ثبت‌سفارش ابطال شده نیز امکان اظهار به گمرکات اجرایی مقدور نبوده و اظهاری انجام نشده است. جمال‌ارونقی اعلام کرد: در مجموع از تعداد ۵ هزار و ۱۰۸ خودرو دپو شده، هزار و ۳۷۹ خودرو سواری ترخیص شده‌اند.
تمدید دوباره ممکن است؟
مدیر کل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه فعلا قرار نیست مهلت ترخیص خودروهای دپو شده در گمرک تمدید شود، درباره وضعیت فعلی این خودروها توضیحاتی ارائه کرد.به‌گزارش ایسنا، در ۲۹ بهمن سال ۱۳۹۸ هیات دولت در مصوبه‌ای مهلت ۳ ماهه‌ای تعیین کرد تا حدود ۵۱۰۸ خودرویی که در گمرک و بنادر توقیف و امکان ترخیص نداشتند با طی روند قانونی در اختیار صاحبان‌شان قرار گیرند. دوشنبه ۲۹ اردیبهشت، مهلت ۳ ماهه برای ترخیص خودروهای دپو شده در گمرک و بنادر به پایان رسید و براساس اعلام گمرک ایران تا ظهر دوشنبه ۱۳۷۹ خودرو ترخیص شده است و بیش از ۳ هزار و ۷۰۰ خودرو دیگر در گمرک بلاتکلیف باقی مانده‌اند؛ همچنین در مدت اخیر رایزنی‌های درباره تمدید فرصت به مدت ۲ ماه انجام شده بود. در این‌باره، سعید عباسپور، در پاسخ به اینکه آیا تصمیمی مبنی بر تمدید مهلت ترخیص خودروهای دپو شده در گمرک اتخاذ شده است، گفت که فعلا قرار نیست این مهلت تمدید شود.
به‌گفته عباسپور تعداد خودروهای قابل بررسی برای ترخیص براساس مصوبه اخیر هیات دولت، شامل خودروهای توقیفی از سوی نهاد قضایی به‌دلیل شکایت و سایر مسائل حدود ۲ هزار و ۲۸۹ خودرو است، بنابراین امکان ترخیص این خودروها همواره میسر بوده و منوط به اخذ حکم قضایی است. وی با بیان اینکه ۱۵۴ خودرو دپوشده مربوط به مصوبه جانبازان است، اظهار کرد: از این تعداد تاکنون فقط دو خودرو ترخیص شده و درباره باقی آنها تاکنون مراجعه و درخواستی واصل نشده است.به‌گفته عباسپور، ۳ خودرو حکم قضایی دریافت کردند و ترخیص شدند، هزار خودرو مربوط به شرکت کرمان‌موتور هم ترخیص شده و خودروهای مناطق آزاد تجاری نیز در چارچوب قوانین منطقه در حال ترخیص و فقط قابل استفاده در مناطق یادشده است. عباسپور با بیان اینکه به‌طور کلی حدود ۱۴۰۰ خودرو ترخیص شده است، تصریح کرد: به‌نظر می‌رسد به استثنای خودروهای قضایی حدود ۸۰۰ خودرو باقیمانده که شامل خودرو جانبازان و سایر موارد ذکر شده است.
لینک خبر :
